স্বচ্ছতা বৰ্তাই ৰখা ৰাজু ভাইয়াৰ ডায়েৰী

ডিফু চহৰৰ ষ্টেডিয়াম পথত সচৰাচৰ এগৰাকী ব্যক্তিক দেখা পাব হাতত জাৰু এডাল লৈ একান্তমনে পথত থকা লেতেৰা আৱর্জনা আঁতৰাই থকা৷ হায়দৰাবাদত জন্মগ্রহণ কৰি তাতেই স্নাতক ডিগ্রী গ্রহণ কৰি জীৱিকাৰ সন্ধানত ডিফু চহৰলৈ আহে ৰাজেন্দ্র কুমাৰ জৈন৷ ডিফু চহৰত তেওঁ জনপ্রিয় ‘ৰাজু ভাইয়া’ ৰূপে৷ ডিফুলৈ আহি এখন হার্ডৱেৰ দোকানত সহকাৰীৰূপে কর্মজীৱন আৰম্ভ কৰে ১৯৮৫ চনত৷ পাছত ৰাজু ভাইয়াই ডিফু ষ্টেডিয়ামৰ সন্মুখত ২০০২ চনত নিজৰ এখন ইলেক৲ট্রিকেলৰ দোকান আৰম্ভ কৰে৷ বর্তমানৰ প্রধানমন্ত্রী নৰেন্দ্র মোদীৰ ‘স্বচছ ভাৰত’ অভিযানৰ বহু বছৰ পূর্বেই এইগৰাকী ব্যক্তিয়ে নিজৰ দোকানৰ সন্মুখৰ লগতে বৃহৎ অঞ্চলত নিজেই হাতত জাৰু লৈ চাফাই কৰি থাকে৷ বহু বাটৰুৱাই এই ব্যক্তিগৰাকীক ‘পাগল’ আখ্যা দিয়ে৷ বহুতে তেওঁৰ কাষেৰে পাৰ হৈ গ’লে নানান মন্তব্য প্রদান কৰি যায়৷ কিন্তু নির্বিকাৰভাৱে হাতত জাৰু লৈ ৰাজু ভাইয়াই নিজৰ চাফাই কামত মনোনিৱেশ কৰি থাকে৷ তেওঁৰ এটাই লক্ষ্য– নিজে থকা স্থান, ব্যৱসায় কৰা স্থান পৰিষ্কাৰ কৰি ৰখা৷ কোনেও কেতিয়াও তেওঁক এই কামত সহায় নকৰে৷ আনকি, তেওঁৰ কাষৰীয়া দোকানীসমূহেও তেওঁক সহযোগ নকৰে৷ এই লেখকৰ সৈতে হোৱা বার্লাপত ৰাজু ভাইয়াই তেওঁৰ জীৱনৰ ইটো-সিটো, বহুতো কথা ব্যক্ত কৰে৷ তেওঁ কয় যে মোক বহুতে পাগল বুলি ভাবে৷ মই প্রথমে মোৰ দোকানৰ সন্মুখছোৱা চাফাই কৰি পাছত ৬৫০ বর্গ মিটাৰ চাফা কৰি ৰখাৰ চেষ্টা কৰোঁ৷ তেওঁ লগতে কয়– এদিন মোৰ মনত এটা কথাই বাৰুকৈ দোলা দিলে– এই মাটিত আমি জন্মগ্রহণ কৰিলোঁ, এই মাটিয়ে আমাক সকলো দিছে৷ এই পৃথিৱীক সুন্দৰকৈ ৰখাটো আমাৰ সকলোৰে কর্তব্য৷ এই কথা সাৰোগত কৰিয়েই মই মোৰ এই স্বচছতাৰ অভিযান আৰম্ভ কৰিলোঁ৷ ২০১৪ চনত ডিফু প্রেছ ক্লাবে ৰাজু ভাইয়াক তেওঁৰ এনে দায়িত্ববোধৰ বাবে ‘ৰাষ্ট্রীয় প্রেছ দিৱস’ত ডিফু প্রেছ ক্লাবৰ তৰফৰ পৰা সন্মান জনায়৷ এয়া আছিল তেওঁৰ কর্মৰ প্রথম স্বীকৃতি৷ ইয়াৰ পাছত ২০১৫ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ডিফু নগৰ সমিতিয়ে জিলা প্রশাসনৰ উদ্যোগত স্বতন্ত্র দিৱসত সন্মান জনাই তেওঁৰ কামক চৰকাৰী স্বীকৃতি প্রদান কৰে৷ এই স্বীকৃতিসমূহে তেওঁক তেওঁৰ কামৰ বাবে অধিক উৎসাহী কৰি তুলিলে৷ ক্রমাৎ তেওঁ নিজৰ চাফাই কর্মৰ পৰিসৰ বৃদ্ধি কৰিলে৷ ডিফু চহৰৰ সৌন্দর্যত অধিক ৰহন সনা ‘ৰংফাৰপী ৰংৱে’ প্রতিমূর্তিৰ কাষেৰে মূল বজাৰলৈ সোমাই অহা পথছোৱা তেওঁ দৈনিক পৰিষ্কাৰ কৰি ৰাখে৷ দেওবাৰে তেওঁৰ এই চাফাই অভিযান পুৱা ৭ বজাৰ পৰা ১১-১২ বজালৈ চলে৷ ৰাজু ভাইয়াই কয় যে বহুতে মোক হাঁহে, আকৌ বহুতে মোক আহি জনায় যে আপোনাৰ পৰা আমি অনুপ্রাণিত হৈ নিজৰ নিজৰ অঞ্চলসমূহ চাফা কৰি ৰাখিবলৈ যত্ন কৰোঁ৷ এনে ধৰণৰ ইতিবাচক সঁহাৰিয়ে মোক উৎসাহ যোগায়৷ ৰাজু ভাইয়াৰ আক্ষেপ কিন্তু বহু বেছি৷ মোৰ কাষৰ দোকানীৰ লগতে ডিফুৰ সকলো দোকান, ব্যৱসায়ৰ স্বত্বাধিকাৰক মই বহুবাৰ অনুৰোধ কৰাৰ সত্ত্বেও কোনেও মোক সহায়ৰ হাত আগনবঢ়ায়৷ চহৰখনত অতবোৰ সংগঠন আছে৷ কোনো সহায়ৰ বাবে আগবাঢ়ি নাহে৷ ১৫ আগষ্ট, ২৬ জানুৱাৰী আৰু জাতিৰ পিতা মহাত্মা গান্ধীৰ জন্ম জয়ন্তীত বহু সংগঠন ওলাই আহি হাতত জাৰু লৈ চাফাই অভিযানত নামি ফটো তোলা মই দেখা পাওঁ৷ মোৰ আক্ষেপ, এই কাম যদি তোমালোকে দৈনিক এঘণ্টা মানৰ বাবে কৰা আমাৰ এই সৰু চহৰখন পৰিষ্কাৰ হৈ থাকিব৷ ৰাজু ভাইয়াই লগতে কয় যে মোৰ এই কামৰ বাবে মোৰ ব্যৱসায়তো প্রভাৱ পৰিছে৷ মোৰ জীৱিকাৰ একমাত্র সম্বল মোৰ এই দোকানৰ বিক্রীও কমি গৈছে মই সময় দিব নোৱাৰাৰ বাবে৷ তেওঁ কয় যে জিলা প্রশাসন আৰু কার্বি আংলং স্বায়ত্তশাসিত পৰিষদে সকলো দোকান-পোহাৰৰ সন্মুখত এখন নির্দেশনা আঁৰি দিব লাগে যে দৈনিক নিজৰ দোকানৰ সন্মুখছোৱা পৰিষ্কাৰ কৰি থ’ব লাগে৷ এই ক্ষেত্রত কেৱল নির্দেশনা জাৰি কৰিলেই নহ’ব পৰিষ্কাৰ-পৰিচছন্নতা অবিহনে এনে দোকানৰ স্বত্বাধিকাৰীৰ বিৰুদ্ধে জৰিমনা বিহাৰ ব্যৱস্থাও থাকিব লাগে৷ এয়া তেওঁ কাকো অৱমাননা কৰিবলৈ কোৱা নাই বুলি দোহাৰি তেওঁ কয়– এয়া চহৰখনৰ স্বচছতা বর্ই ৰখাৰ বাবে হ’ব লাগে৷ তেওঁ লগতে কয় যে আমাৰ এই সৰু চহৰখন আমি সকলোৱে পৰিষ্কাৰকৈ ৰাখিবলৈ অংগীকাৰবদ্ধ হ’লে অসমৰ ভিতৰত ডিফু চহৰ সকলোতকৈ স্বচছ চহৰ হৈ পৰিব৷ সুদূৰ হায়দৰাবাদৰ পৰা আহি ডিফুত নিগাজিকৈ পত্নী, দুই কন্যা, একমাত্র পুত্রৰ সৈতে ডিফুত বসবাস কৰা এই ৰাজু ভাইয়াই আমাক দেখুৱাইছে এজন দায়িত্বশীল নাগৰিকৰ আদর্শ৷ তেওঁৰ এই কামত আমি প্রত্যক্ষভাৱে সহায় নকৰিলেও আমি সকলোৱে নিজ নিজ দোকান-বাসগৃহৰ সন্মুখছোৱা পৰিষ্কাৰকৈ ৰাখিলে তেওঁৰ ‘সপোন’ ডিফু চহৰ অসমৰ ভিতৰতে এখন স্বচছ চহৰ ৰূপে গঢ়ি তোলাটো বৰ কঠিন নহ’ব৷ ৰাজু ভাইয়া কেৱল ডিফু চহৰ কিম্বা অসমৰে নহয় তেওঁ এজন দেশৰ আদর্শ স্বৰূপ ব্যক্তি৷ আমি তেওঁৰ আদর্শৰ পৰা অলপ শিক্ষা গ্রহণ কৰা উচিত৷
Posted by http://janambhumi.in

নিবনুৱা সমস্যা সমাধানত ৰেচম শিল্পৰ গুৰুত্ব

কৃষি আৰু উদ্যোগ– দুয়োটা দিশতে প্রচুৰ লাভৰ সম্ভাৱনা থকা শিল্পটোৱেই হ’ল ৰেচম শিল্প৷ আর্থিক দিশতে নহয়, যথেষ্টসংখ্যক লোকৰ নিয়োগৰ ক্ষেত্রতো এই শিল্পৰ গুৰুত্ব আছে৷ বিশেষকৈ উন্নয়নশীল দেশবোৰত প্রধানকৈ যিবোৰ দেশত এই শিল্পৰ বাবে উপযুক্ত জলবায়ু আছে সেইবোৰ দেশত ৰেচম বিভাগে দেশখনৰ অর্থনীতিৰ ক্ষেত্রত মুখ্য ভূমিকা গ্রহণ কৰিছে৷ পৃথিৱীৰ ভিতৰত ৰেচম শিল্পৰ ক্ষেত্রত চীন দেশে প্রথম স্থান দখল কৰাৰ বিপৰীতে ভাৰতে দ্বিতীয় স্থান লাভ কৰিলেও সাম্প্রতিক সময়ত উত্তৰ-পূর্বাঞ্চলত ইয়াৰ উৎপাদন কমি যোৱা দেখা গৈছে৷ এই শিল্পৰ ইতিহাস অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে ১৯৭৯ চনত চীন দেশে উৎপাদন কৰা ৰেচম সূতাৰ পৰিমাণ আছিল ৬৩,০০০ মেট্রিক টন আৰু ভাৰতে উৎপাদন কৰিছিল ১২,০০০ মেট্রিক টন৷ সম্প্রতি ভাৰতবর্ষত ১২১ কোটি জনসংখ্যাৰ প্রায় ৪ কোটি জনসংখ্যা ৰেচম শিল্পৰ লগত জড়িত হৈ আছে৷ অন্যান্য কৃষিকার্যতকৈ লাভজনক এই শিল্প অন্ধ্র প্রদেশ, তামিলনাডু, পশ্চিম বংগ, কর্ণাটক আদিত উৎপাদনৰ ক্ষেত্রত অধিক গুৰুত্ব দিয়া দেখা গৈছে৷ অসম ৰাজ্যত এই ৰেচম শিল্পৰ গুৰুত্ব কিমান, সেয়া চিন্তা কৰিব লগীয়া বিষয়৷ অতীজৰে পৰা পৰম্পৰাগতভাৱে অসমত ৰেচম সূতাৰ ব্যৱহাৰ কৰি অহা হৈছে৷ বিশেষকৈ, আহোম ৰাজত্বৰ ১৬০৩ খ্রীষ্টাব্দৰ পৰা ১৬৪১ খ্রীষ্টাব্দত ৰজা প্রতাপ সিংহৰ দিনত এই শিল্পৰ চোৱা-চিতা কৰিবলৈ মোমাই তামুলী বৰবৰুৱাৰ নেতৃত্বত এটা সুকীয়া বিভাগেই আছিল বুলি জানিব পৰা গৈছে৷ ৰেচম শিল্পৰ লগত জড়িত বিশেষকৈ পাটপলু, মুগা পালকসকলক মাটিৰ খাজনা ৰেহাই দি উৎসাহ যোগোৱা হৈছিল৷ সেই সময়ত ৰজা-মহাৰজাসকলে ইয়াৰ পৰা উৎপাদিত কাপোৰ ব্যৱহাৰ কৰি ইয়াক ৰাজকীয় মর্যাদা দিছিল৷ ইয়াৰ পাছতেই ব্রিটিছ প্রদর্শক আৰু প্রকৃতিবিদ বুখানন, হেমিল্টন, জেনকিন্স, হগন, হাফাৰ, বৌনল ষ্টেক আদিয়ে মুগা-শিল্প জীয়াই ৰখাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল৷

ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পৰৱর্তী অসম চৰকাৰে ১৯৬১ চনত এখন অভিলাষী আঁচনিৰ দ্বাৰা অসমৰ বিভিন্ন স্থানত চোম আৰু সোঁৱালু গছ ৰোপণ কৰি ভিলেজ গ্রেজিং ৰিজার্ভ নাম দি একোটা মুগা কেন্দ্র প্রতিষ্ঠা কৰিছিল৷ কিন্তু গোৱালপাৰা, কামৰূপ, শিৱসাগৰ, লখিমপুৰ জিলাৰ একাংশ অঞ্চলৰ বাহিৰে আঁচনিসমূহে অন্য ঠাইত বিশেষ সফলতা লাভ কৰা দেখা নগ’ল৷ আগতে উল্লেখ কৰা হৈছে যে ৰেচম শিল্প এটা কৃষি ভিত্তিক শিল্প৷ সূতা উৎপাদনৰ বাবে মূল হ’ল খোলা (Cocoon)৷ পলু পালনৰ দ্বাৰা পৈণত খোলা উৎপাদনলৈকে এই পর্যায়টো কৃষি৷ খোলাৰ পৰা সূতা উৎপাদন কৰি কাপোৰ তৈয়াৰ কৰালৈকে এই পর্যায়টো হ’ল উদ্যোগ৷ অসমৰ মুগা শিল্প এটা কৃষিভিত্তিক কুটীৰ শিল্প৷ প্রাচীন কালৰে পৰা অসমৰ মানুহে ঘৰে ঘৰে ৰেচম পলু পালন কৰি আহিছে৷ ৰেচম পালনৰ দ্বাৰা অসমৰ গাঁৱৰ মানুহখিনি অর্থনৈতিক দিশত কিছু পৰিমাণে লাভৱান হৈছে যদিও ৰেচম পলুৰ পালনত এতিয়াও বৈজ্ঞানিক দৃষ্টিভংগী গঢ় লৈ উঠা নাই৷ ফলত অসমৰ ৰাইজ যিমান লাভৱান হ’ব লাগে সিমান হোৱা নাই৷ ব্যৱহাৰিকভাৱে ইয়াক বোৱা বা কটা হয় যদিও ব্যাৱসায়িক ভিত্তিত ৰেচম পলু পালনত এতিয়াও মনোযোগ দিয়া হোৱা নাই৷ উল্লেখযোগ্য যে ৰেচম কাপোৰৰ ব্যৱহাৰ যথেষ্ট হয় বাবে ইয়াৰ ৰপ্তানিৰো যথেষ্ট থল আছে৷ আমাৰ উদ্যোগী যুৱকসকল অলপ যত্নৱান হ’লেই অতি সহজতে আৰু কম খৰচতে অসমৰ গাঁৱে গাঁৱে ৰেচম শিল্পৰ একোটা উদ্যোগ গঢ় দিব পৰা যাব৷ এই দিশত আগ বাঢ়িবলৈ হ’লে আমাক লাগিব বিজ্ঞানসন্মতভাৱে তৈয়াৰ কৰা একোখন চোমনি৷ এক একৰ মাটিত ৪ ৪ মিটাৰ দূৰত্বত ১৪০১৫০ জোপা চোম বা সোঁৱালু গছ ৰুব পাৰি৷ গছ ৰোৱাৰ উপযুক্ত সময় হ’ল জুলাই আৰু ছেপ্টেম্বৰ মাহ৷ পুলিবোৰ সাধাৰণতে ৬০ চেণ্টিমিটাৰৰ পৰা ৭৫ চেণ্টিমিটাৰমান ওখ হ’লেই ৰোৱাৰ বাবে উপযুক্ত হয়৷ পুলি ৰোৱাৰ আগতে গাঁতবোৰ ৬০ চেণ্টিমিটাৰ বহল আৰু ৪৫ চেণ্টিমিটাৰ দ কৰি ৩০ চেণ্টিমিটাৰ পচন সাৰ বা এলড্রিন পাউডাৰ শতকৰা ৫ ভাগ প্রয়োগ কৰি ল’ব লাগে৷ পুলিবোৰ ৰোৱাৰ পৰা মুগা পালন কৰিব পৰা হোৱালৈকে ৫-৬ বছৰ সময় লাগে৷ এই সময়ছোৱাত চোমনি বাগানত অন্য খেতিও কৰিব পৰা যায়৷ প্রতিবছৰে গছপুলিবোৰত নৱেম্বৰ-ডিচেম্বৰ মাহত এক ঘন ফুটকৈ (০.০২৮ ঘন মিটাৰ) গোবৰ প্রয়োগ কৰিব লাগে৷ লগতে আৱশ্যক অনুযায়ী কলম দি জোপোহা কৰি ল’লে পলু পোহাত যথেষ্ট সুবিধা হয়৷ কোনোধৰণৰ ৰোগ নথকা সঁচ আহৰণ কৰাটোৱেই ৰেচম শিল্পৰ ঘাই সোপান৷ বিজ্ঞানসন্মতভাৱে প্রস্তুত কৰা নিৰোগী সঁচ উৎপাদনৰ বাবে কেন্দ্রীয় ৰেচম ব’র্ডৰ অধীনত কামৰূপ জিলাৰ বকোত ১৯৮১ চনত আঞ্চলিক মুগা গৱেষণা কেন্দ্রৰ দ্বাৰা স্থাপন কৰা পলু নিৰোগী সঁচ উৎপাদন কৰি অসমৰ বিভিন্ন ঠাইলৈ যোগান ধৰে৷ পলুৰ কণীবোৰ পৰীক্ষা কৰাৰ পাছতেই শতকৰা দুভাগ ফৰমেলিন পানীৰে ধোৱাৰ পাছত পৰিষ্কাৰ পানীৰে পুনৰ ধুই ছাঁত শুকুৱাই ৰখা হয়৷ তেনেদৰে পলুৰ আহিলা-পাতিবোৰ ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগতে শোধন কৰি ল’ব লাগে৷ ইতিমধ্যে উজনি অসমৰ যোৰহাটৰ তিতাবৰত থকা চেৰিকালচাৰ ডেমচট্রেশ্যন প্রশিক্ষণ মহাবিদ্যালয়ৰ যোগেদি ৰেচম বিভাগটোক কিছু পৰিমাণে আগুৱাই নিয়াৰ ক্ষেত্রত বিশেষভাৱে গুৰুত্ব দিয়া দেখা গৈছে৷ একোবাহ মুগা পলু পালন কৰিবলৈ ঋতু অনুযায়ী তাৰতম্য হয়৷ গৰমকালি কম দিনতে অর্থাৎ ২৫৩০ দিনৰ ভিতৰত শেষ হয়৷ কিন্তু জাৰকালি ৫০৫৫ দিন পর্যন্ত সময় লাগে৷ যিবোৰ মুগালাট সূতা কাটিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয় সেইবোৰ লাট কেজিত হাজাৰ টকাত বিক্রী কৰা হয়৷ উল্লেখযোগ্য যে বিশ্ববিখ্যাত সোণালী ৰঙৰ মুগা সূতা উৎপাদন কেৱল উত্তৰ-পূর্বাঞ্চলতহে হয়৷ সেয়েহে অলপ মূলধন আৰু বিজ্ঞানসন্মতভাৱে চোমনি তৈয়াৰ কৰি ইয়াক উৎপাদন কৰিব পাৰি৷ ইতিমধ্যে প্রচুৰ সম্ভাৱনা থকা এই উদ্যোগটোৰ প্রতি বর্তমান যুৱক-যুৱতীসকলক আকৃষ্ট কৰিবৰ বাবে বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অনুদান আয়োগৰ অধীনত কেইবাখনো আগশাৰীৰ মহাবিদ্যালয়ত ৰেচম শিল্পটো এটা কাৰিকৰী বিদ্যা (Vocational Subject) হিচাপে সংযোগ কৰিছে৷ অসম কৃষি বিশ্ববিদ্যালয়ে ২০১৪ বর্ষৰ পৰা স্নাতক শ্রেণী আৰম্ভ কৰি শিল্পীটোক আধুনিকীকৰণ আৰু ইয়াৰ ব্যাপক প্রসাৰণৰ বাবে ব্যৱস্থা গ্রহণ কৰিছে৷ সুদূৰ ভৱিষ্যতে অসমৰ একাংশ যুৱক-যুৱতীয়ে আত্মনিয়োগৰ সুবিধা পোৱাৰ লগতে জাতীয় অর্থনীতিলৈ বৰঙনি যোগাব বুলি আশা কৰাৰ থল আছে৷

Posted by janambhumi.in